Als pedagogisch medewerker of ouder herken je het vast: je hebt prachtig speelgoed voor een peuter gekocht, maar direct bij het uitpakken blijkt al dat het verpakkingsmateriaal interessanter is dan het cadeau zelf. De peuter speelt de hele middag met de doos en het inpakpapier dat er omheen zat. Het plakband blijkt verassend goed herbruikbaar want het ‘erop’ en ‘eraf’ halen wordt die middag eindeloos herhaald. Aan het eind van de dag leg je het verpakkingsmateriaal licht gefrustreerd bij het oud papier en zet je het dure speelgoed, waar je zelf zo enthousiast over was, op de plank.
Als bovenstaande situatie je bekend voorkomt, dan kan ik je de hand schudden. Waarbij ik wel eerlijk op moet biechten dat je het ‘licht gefrustreerd voelen’ in mijn geval vervangen mag worden met ‘intens’…
Voor OSLO testte ik in een Voorschoolse Educatie (VE) groep 3 thema’s uit. Per thema vulde ik de themahoek met een speciaal daarvoor ontworpen houten speelhuis en richtte ik de hoek tot in de puntjes in met passende materialen: een afwisseling van thematisch speelgoed (duurzaam gefabriceerd en geïmporteerd uit Scandinavië), alledaagse materialen en open eind materialen.
In nauwe samenwerking met de vaste pedagogisch medewerkers op de VE-groep gaven we de peuters, onze Raad van Toezicht, alle ruimte om te spelen. Al vroeg in de testfase viel ons een aantal belangrijke zaken op. Zo zagen we dat té veel aanbod het spel stagneerde. Door dingen weg te halen intensiveerde het spel direct. Heel bijzonder om te zien. We zagen ook dat echte materialen veel intensiever werden gebruikt dan het speelgoed. De interesse in speciaal voor OSLO prachtig vormgegeven zakjes tuinzaad en menuborden bleek minimaal.
Een pedagogisch professional opperde het idee om wat foto’s af te drukken van echte bloemen en planten en deze in de themahoek op te hangen. Hoewel ik vond dat de foto’s de zorgvuldig ingerichte themahoek visueel ernstig vervuilden, liet ik het toe. De eerste O van OSLO staat tenslotte niet voor niets voor Onderzoek. Alles in het belang van de wetenschap. Zo hield ik mezelf voor.
Het wrange (voor mij!) was dat de foto’s bleken te werken. Ik hoorde dat zowel de peuters als de pedagogisch medewerkers er rijker door gingen spreken. Bovendien zagen we ook andere spelvarianten ontstaan.
Tijdens de testfase begon mijn accountant steeds meer vragen te stellen over de hoogte van mijn investeringen voor OSLO materialen en vertelde mij dat deze niet in verhouding stonden met mijn rendement. Ik hoorde mezelf wat mompelen over dat leren ook winst is en niet alles zich altijd in geld uit laat drukken.
Wel was ik het met hem eens dat het tijd was voor bezinning! Het speelhuis en alle thematische materialen gingen terug naar kantoor en werden snel, zorgvuldig en gecategoriseerd opgeborgen. Precies zoals ik het bij aanvang van dit onderzoek voor mij had gezien: een multifunctioneel speelhuis dat, in samenwerking met peuters, maandelijks heel makkelijk wordt opgeruimd en omgebouwd naar een nieuw thema. Twaalf mooie themakratten met duurzaam gefabriceerde en jarenlang te gebruiken materialen. Erg jammer dat alles nu weer op kantoor lag én niet op een VE-locatie. En nog vervelender, er lag nu ook een meedogenloos eindrapport van de Peuterraad van Toezicht naast!
Een eindrapport waarin het speelhuis zonder enig pardon een ‘kast’ werd genoemd. Op hoofdlijnen is de boodschap van onze peuters: Less is more en spelen doen we toch wel. Overigens wel echt super leuk om dat thematisch te doen want daarmee leren we nieuwe dingen kennen en het geeft ons de gelegenheid om volop te onderzoeken en ons te verwonderen. Bovendien leren we de dingen die we in ons dagelijks leven tegenkomen beter begrijpen en dat vinden we erg fijn. Overigens vinden wij de materialen uit de keukenkast ed. echt veel interessanter dan die (weliswaar duurzaam gefabriceerde red.) plastic meuk.
De boodschap kwam bij mij in eerste instantie als een mokerslag binnen.
Want ik sta volledig achter het OSLO concept. Ik geloof in de uitgangspunten, maar de uitvoering heeft nog aandacht nodig. Pas wanneer OSLO zich in de praktijk heeft bewezen, zal de VVE erkenning (accreditatie) worden aangevraagd. Ik heb er écht een jaar voor nodig gehad om het ‘rapport’ van de peuters te verwerken. In de tussentijd wilde ik steeds van alles posten, maar niets was goed (achteraf gezien: eerlijk) genoeg. Ik kon het ‘rapport’ van de peuters nog niet omarmen.
Tot deze zomer de spreekwoordelijke kwartjes vielen en ik verbanden begon te zien in mijn onderzoeksresultaten. Mijn teruggevonden enthousiasme leidde tot betere ideeën! Begin 2025 komen we (er wordt inmiddels door meerdere mensen aan gewerkt) naar buiten met het vernieuwde OSLO concept. In een andere vorm, maar met hetzelfde doel: eindeloos veel speelruimte bieden aan peuters en kleuters (en pedagogische professionals).
Lieve (peuter)Raad van Toezicht: ondanks dat het rapport niet helemaal paste binnen ‘mijn zone van de naaste ontwikkeling’ wil ik jullie er nu toch heel hartelijk voor bedanken.
Met liefde voor ontwikkelen.
Dat altijd.
